Persoonlijk leiderschap

Geplaatst op 17 / 04 / 2013

Verandering of geïnspireerd werken heeft vaak een gezicht. Bij samenwerking tussen verschillende mensen of partijen heb je te maken met veel belangen en perspectieven. Zie die maar eens samen te brengen. Lukt het om het (maatschappelijk) perspectief helder te houden?!

De personen die de kar trekken hebben geen doorzettingsmacht maar zijn mensen met inspiratie en doorzettingsvermogen. Dit ontstaat in een situatie waar er ruimte is voor eigenaarschap. Niet alleen voor jezelf, er zijn namelijk aardig wat managers die zich behoorlijk ‘eigenaar’ van de situatie voelen, maar creëer je ook eigenaarschap bij de anderen?

Ben je uitvoerder van regels, belangen aan het afbakenen, of maak je afwegingen en geef je samen richting? De manier waarop dat gaat ligt dicht bij de betrokken personen zelf en vereist om ook naar jezelf, naar ‘binnen’ te kijken. Dit is het brandpunt van de projectenbrigade. Dit thema had ook ‘eigenaarschap’ kunnen heten.

Verandering is mensenwerk

Goede ideeën en geslaagde vernieuwingen hebben altijd een gezicht. Het was het enthousiasme, doorzettingsvermogen en de inspiratie van die persoon dat er voor gezorgd heeft dat het project staat, of het was het team dat het lef heeft getoond het eigenaarschap naar zich toe te trekken. Soms zijn zij verpersoonlijking van de aanpak, vaker een drijvende kracht achter de schermen.

In organisatieoverschrijdende samenwerking heb je te maken met veel partijen, belangen en perspectieven. Zie die maar eens samen te brengen. In teamwerk heb je te maken met evenzovele persoonlijkheden als er leden zijn. De projectenbrigade heeft oog voor deze complexiteit en ambiguïteit. Inhoud, belangen en politiek lopen vaak door elkaar heen. Veranderen is mensenwerk. De projectleider, regisseur of zelfs bestuurder heeft in die situatie geen doorzettingsmacht en zal daarom andere middelen en methoden moeten inzetten om tot resultaten te komen.

Het resultaat is sterk afhankelijk van hoeveel ruimte die personen krijgen, nemen of weten te realiseren en weer anderen weten te inspireren. Mensen die volhouden als het tegenzit, partijen blijven verbinden en inspireren, met een helder doel voor ogen. Dat kunnen bevlogen eenlingen zijn die initiatieven nemen of medewerkers die buiten de kaders denken en zo zaken realiseren. Dat noem ik, met vele anderen, persoonlijk leiderschap. De manier waarop dat gaat ligt dicht bij die persoon zelf. Dit is het brandpunt van de projectenbrigade.

Maatschappelijk doel

Waarom is de kartrekker nog meer zo belangrijk?! Ik zal je al vast uit een droom helpen: er bestaat geen enkele organisatie die in essentie een maatschappelijk doel nastreeft. Ook al staat dat wel zo geformuleerd in missiestatements en visiestukken. Ze vervullen natuurlijk wel een maatschappelijke rol. Vaak een belangrijke. Maar dat is wat anders. Zodra mensen zich organiseren ontstaan er afspraken, regels en de wens om te overleven als organisatie, of beter, te groeien. Immers, lonen moeten worden betaald, etc. Maar was dat het oorspronkelijke maatschappelijke doel?!

In essentie is het de mens die maatschappelijke doelen kan nastreven. Alleen een mens kan zich verbinden met een ander. Een mens kan zich nog wel verbinden met een organisatie. Maar een organisatie met een mens… Daarom is het eigenaarschap, bij een teamlid, projectleider, kar-trekker of sociaal ondernemer, als verbindende persoon zo belangrijk.

Verder geen kwaad woord over organisaties; ze hebben veel te bieden. Maar wat ik maar wil aangeven is dat organisaties bij maatschappelijke vraagstukken maar 1 zijde van het referentiekader vormen. En voordat je het weet is het samenstel van organisatiedoelstellingen van de organisaties in jouw traject nog het enige referentiekader. Het maatschappelijk doel verdwijnt dus uit beeld. En uiteindelijk ook de vraag of we daar nog aan bijdragen. De veelheid aan projecten en trajecten probeert het gat te vullen tussen het geheel aan organisatiedoelstellingen en maatschappelijke vraagstukken. Je begrijpt, daar ligt een belangrijke rol voor degene die hier de regie voert…

Persoonlijk leiderschap

Waar minder van ‘boven’ komt moet je meer bij jezelf te rade gaan. Verbonden zijn met jezelf, authentiek zijn wordt steeds belangrijker (iets wat overigens juist ook in sterk hiërarchische situaties belangrijk is!). Projecten en samenwerkingsverbanden zijn bij uitstek voorbeelden waar de verhoudingen niet hiërarchisch, maar tussen elkaar bepaald worden. De authenticiteit van de persoon, de kartrekker is bepalend, en werkt daarin verbindend.

Verandering en verankering valt of staat met de rol die verbindende individuen oppakken. Zonder het persoonlijke leiderschap van die inspirerende personen lukt het niet in samenwerkingsverbanden blijvende verandering te realiseren. Dat zijn bevlogen professionals, projectleiders of bijvoorbeeld wethouders. Mensen die volhouden als het tegenzit, partijen blijven verbinden en inspireren, met een helder doel voor ogen. Dat kunnen bevlogen eenlingen zijn die initiatieven nemen of medewerkers die buiten de kaders denken en zo zaken realiseren. Dat noem ik, met vele anderen, persoonlijk leiderschap. De manier waarop dat gaat ligt dicht bij die persoon zelf. Het individu. Een probleem is pas een probleem als er een eigenaar is. En wie is die eigenaar? Juist, een individu. Misschien jij wel. Dit is het brandpunt van de projectenbrigade. Dit thema gaat over jouw persoonlijk leiderschap. Wat is daarbij jouw referentiekader? Hoe kan je dat invullen en hoe kan je hierin groeien?!